Stjórnendur 400 stærstu: Góðar aðstæður í efnahagslífinu
Að mati stjórnenda 400 stærstu fyrirtækja landsins eru góðar aðstæður í efnahagslífinu um þessar mundir. Þetta sýnir ný könnun Gallup sem gerð var fyrir Samtök atvinnulífsins og Seðlabanka Íslands. Nokkru munar þó á mati stjórnenda útflutningsfyrirtækja og annarra.
Vel innan við helmingur fyrirtækjanna finnur fyrir skorti á starfsfólki sem er svipuð niðurstaða og undanfarið ár. Búast má við tæplega 2% fjölgun starfsmanna á almennum vinnumarkaði á næstu sex mánuðum eða sem nemur rúmlega tvö þúsund störfum.
Stjórnendur búast við 2,5% verðbólgu á næstu 12 mánuðum, nánast óbreyttu vöruverði fyrirtækjanna sem þeir stýra en að innlend aðföng hækki um tæplega 1%.
Meta aðstæður góðar
Vísitala efnahagslífsins, sem endurspeglar mun á fjölda stjórnenda sem meta aðstæður góðar og slæmar, er enn nálægt hámarki eins og undanfarin tvö ár. Tæplega 80% stjórnenda telur aðstæður í atvinnulífinu góðar, en einungis 3% að þær séu slæmar. Niðurstöður fyrir útflytjendur vöru og þjónustu eru svipaðar þar sem 75% stjórnenda í þeim greinum telja aðstæður góðar en 6% slæmar.
Telja að aðstæður gætu batnað
Stjórnendur eru almennt sammála um að staðan í atvinnulífinu verði betri eða jafngóð eftir sex mánuði. 24% telja að aðstæður batni, 63% að þær verði óbreyttar en 13% að þær versni. Í hópi stjórnenda útflutningsfyrirtækjanna telja 20% að þær batni, 63% að þær verði óbreyttar og 17% að þær versni.
Svipaður skortur á starfsfólki og áður
Skortur á starfsfólki er svipaður og í síðustu könnunum og telja nú 39% stjórnenda skort ríkja á starfsfólki. Skorturinn er langmestur í byggingariðnaði þar sem yfir 90% stjórnenda telur starfsfólk skorta og þar á eftir kemur iðnaður þar sem 55% stjórnenda telur svo vera. Minnstur skortur á starfsfólki er í fjármálastarfsemi og ferðaþjónustu.
Starfsmönnum gæti fjölgað um mikið á næstunni
25 þúsund starfsmenn starfa hjá fyrirtækjunum í könnuninni. 35% stjórnenda þeirra sjá fram á fjölgun starfsmanna á næstu sex mánuðum, 8% sjá fram á fækkun en 57% búast við óbreyttum fjölda. Þegar svör stjórnenda eru vegin með stærð fyrirtækjanna fæst að starfsmönnum þeirra fjölgi um 1,7% á næstu sex mánuðum. Sé sú niðurstaða færð yfir á almenna markaðinn í heild má búast við störfum þar fjölgi um 2.100 á næstu sex mánuðum. Sem fyrr er búist við langmestri fjölgun í byggingarstarfsemi, ferðaþjónustu og iðnaði.
Helmingur fyrirtækja með fullnýtta framleiðslugetu
Helmingur stjórnenda telur ekki vandasamt að bregðast við óvæntri aukningu í eftirspurn eða sölu og hefur þeim fjölgað nokkuð frá síðustu könnunum. Vandinn er mestur í þjónustugreinum og byggingariðnaði. Ekki er búist við því að þessar aðstæður breytist næstu sex mánuði.
Óbreyttur hagnaði á þessu ári
Jafn margir stjórnendur búast við að hagnaður aukist og að hann minnki á þessu ári samanborið við síðasta ár. 27% stjórnenda búast við að hagnaður fyrirtækjanna sem þeir stjórna, sem hlutfall af veltu, aukist milli ára, en 27% að hann minnki og 45% að hann verði óbreyttur. Tveir af hverjum þremur stjórnendum í sjávarútvegi búast við minnkandi hagnaði.
Eftirspurn eykst bæði innanlands og erlendis
Tæplega 60% stjórnenda búast við aukinni eftirspurn á innanlandsmarkaði á næstu sex mánuðum en einungis 3% að hún minnki. Búist er við mestri aukningu eftirspurnar í byggingariðnaði, síðan í fjármálastarfsemi en þar á eftir koma verslun og flutningar og ferðaþjónusta. 40% stjórnenda búast við aukinni eftirspurn á erlendum mörkuðum en 9% að hún minnki.
Fjárfestingar aukast á árinu
Stjórnendur í öllum atvinnugreinum nema sjávarútvegi búast við auknum fjárfestingum á árinu. Þriðjungur stjórnenda telja fjárfestingar aukast á árinu en 20% að þær minnki. Flestir stjórnendur í iðnaði búast við aukningu, en þar á eftir koma þjónustugreinar.
Vænta lækkunar á vöxtum Seðlabankans
Stjórnendur vænta þess að Seðlabankinn lækki veðlánavexti sína á næstunni. Veðlánavextirnir eru nú 5,75% og er búist við því að þeir verði komnir í 5% eftir eitt ár.
Verðbólguvæntingar við markmið
Verðbólguvæntingar stjórnenda eru við verðbólgumarkmiðið. Stjórnendur vænta að jafnaði 2,5% verðbólgu næstu 12 mánuði sem er 0,5% hækkun frá könnuninni sl. haust. Stjórnendur vænta þess að verðbólgan verði 3,0% eftir tvö ár sem er sama niðurstaða og í síðustu könnunum. Þá vænta stjórnendur þess að verð á vöru og þjónustu fyrirtækjanna sem þeir stýra muni hækka að jafnaði um 0,2% á næstu sex mánuðum og að verð á aðföngum sem fyrirtækin kaupa af birgjum hækki um 0,9%.
Vænta stöðugs gengis krónunnar
Að jafnaði vænta stjórnendur þess að gengi krónunnar styrkist um 1,2% næstu 12 mánuði.
Um könnunina
Samtök atvinnulífsins eru í samstarfi við Seðlabanka Íslands um reglubundna könnun á stöðu og framtíðarhorfum stærstu fyrirtækja á Íslandi. Könnunin er gerð ársfjórðungslega og er framkvæmd hennar í höndum Gallup. Einföld könnun með 7 spurningum er gerð í annað hvort skipti, en hin skiptin er gerð ítarlegri könnun með 19 spurningum.
Að þessu sinni var könnunin gerð á tímabilinu 14. febrúar til 3. mars og voru spurningar 19. Í úrtaki voru 393 fyrirtæki sem teljast stærst miðað við heildarlaunagreiðslur og svöruðu 216, þannig að svarhlutfall var 55%. Niðurstöður eru greindar eftir staðsetningu fyrirtækis, atvinnugrein, veltu, starfsmannafjölda og hvort fyrirtækið starfi á útflutnings- eða innanlandsmarkaði. Atvinnugreinaflokkar eru sjö: (1) Sjávarútvegur, (2) iðnaður, (3) byggingarstarfsemi og veitur, (4) verslun, (5) samgöngur, flutningar og ferðaþjónusta, (6) fjármála- og tryggingastarfsemi og (7) ýmis sérhæfð þjónusta. Ekki er um að ræða samræmda túlkun samstarfsaðilanna á niðurstöðum könnunarinnar.
