Ósannar ásakanir formanns VR

Ragnar Þór Ingólfsson formaður VR lét þau orð falla nýverið í samtali við Fréttablaðið að hann telji margt benda til þess að undirritaðir, Halldór Benjamín Þorbergsson framkvæmdastjóri SA og Davíð Þorláksson, forstöðumaður hjá SA, hafi beitt sér fyrir því að lífeyrissjóðirnir fjármögnuðu kaup Icelandair á 50% hlut í Lindarvatni, eiganda Landssímareitsins.

Ef þetta væri satt þá ætti gagnrýni Ragnars svo sannarlega rétt á sér, en þetta er ekki satt. Við munum nú rekja það í nokkrum liðum af hverju ekkert af því sem Ragnar heldur fram fær staðist.

  • Í fyrsta lagi þá voru undirritaðir einfaldlega ekki komnir til starfa hjá SA þegar umrædd endurfjármögnun Lindarvatns átti sér stað í mars 2016. Halldór kom til starfa hjá SA í lok árs 2016 og Davíð í lok árs 2017.
  • Í öðru lagi myndi engum hjá SA, né Icelandair eins og við þekkjum það fyrirtæki, detta í hug að beita lífeyrissjóði þrýstingi þegar kemur að fjárfestingaákvörðunum þeirra. Það væri enda bæði ólöglegt og ósiðlegt. Þessi mörk eru skýr og óbrjótanleg í huga flestra og í landslögum.

    Þó verður að segjast að í ljósi þess að Ragnar hefur sjálfur ítrekað beitt stjórnarmenn tilnefnda af VR í Lífeyrissjóði verzlunarmanna þrýstingi varðandi einstakar fjárfestingarákvarðanir, á sama tíma og hann hefur nú slíkar ásakanir uppi um aðra, þá kemur óneitanlega upp í hugann máltækið; „Margur hyggur mig sig.“

    Stjórnarmenn í lífeyrissjóðum eiga að vera óháðir þeim sem tilnefna þá. SA tilnefnir stjórnarmenn sína í gegnum gegnsætt og faglegt ferli samkvæmt reglum sem aðgengilegar eru á vef SA. Auglýst er eftir áhugasömum stjórnarmönnum, umsóknir eru metnar af fagfólki og þeim er uppálagt að vera sjálfstæðir og óháðir í vinnubrögðum og fylgja góðum stjórnarháttum í störfum sínum. Engin afskipti eru að öðru leyti höfð af störfum stjórnarmanna í lífeyrissjóðunum. Það eru nokkur ár síðan að þetta verklag var tekið upp hjá SA og hefði raunar mátt taka það upp fyrr því þetta er mikilvægur þáttur í að skapa traust í garð ákvarðanna lífeyrissjóðanna.

  • Í þriðja lagi þá fjármögnuðu lífeyrissjóðirnir ekki kaup Icelandair á Lindarvatni árið 2015, eins og Ragnar fullyrðir. Kaupin voru að fullu fjármögnuð af Icelandair Group sjálfu og án aðkomu lífeyrissjóða.

    Í mars árið 2016 var Lindarvatn hins vegar endurfjármagnað, eins og áður hefur komið fram, en þá tók félagið nýtt lán, m.a. til að klára byggingarframkvæmdirnar á Landsímareitnum. Lindarvatn leitaði eftir og fékk tilboð í fjármögnunina frá bæði bönkum og lífeyrissjóðum. Að lokum var ákveðið að ganga til samninga við hóp tólf lífeyrissjóða en sjálfstæður aðili, Íslensk verðbréf, hélt utan um fjármögnunina.

    Endurfjármögnunin tengdist á engan hátt kaupum á hlutafé í Lindarvatni, sem áttu sér stað í ágúst 2015 og ekkert af umræddum lánum rann til fyrrum hluthafa þess. Andvirði lánanna var nýtt til að greiða upp eldri lán félagsins, sem flest voru hjá lífeyrissjóðum, að fjárhæð um 2,5 milljarðar og 1,2 milljarður var nýttur beint til framkvæmdanna. Þess má geta að Lindarvatn hefur þegar hafið endurgreiðslu lánanna sem tekin voru þarna í mars 2016 eins og fram hefur komið. Lánin eru öll í skilum og hafa lífeyrissjóðirnir fengið sína vexti af þeim auk auk afborgana. Sem dæmi má nefna að Lífeyrissjóði verzlunarmanna, sem Ragnar Þór segist tala í nafni, hefur komið fram að um 100 milljónir króna hafi þegar verið greiddar í afborganir og vexti.
  • Í fjórða lagi var enginn hjá Icelandair eða Lindarvatni í beinum samskiptum við lífeyrissjóðina í þessu ferli. Samskiptin fóru öll fram í gegnum Íslensk verðbréf, sem önnuðust öflun tilboða og héldu utan um fjármögnunina fyrir hönd Lindarvatns. Það geta öll þau staðfest sem komu að málinu, þar á meðal Íslensk verðbréf og lífeyrissjóðirnir sjálfir. Fulltrúar stéttarfélaganna í stjórnum þessara tólf sjóða hefðu enda væntanlega gert alvarlegar athugasemdir við það ef stjórnarmenn atvinnurekenda hefðu verið að þvinga í gegn fjárfestingaákvarðanir undir þrýstingi.

  • Í fimmta lagi þá komum við undirritaðir ekki að nokkru leyti að kaupum á Lindarvatni þegar við störfuðum hjá Icelandair Group. Það voru aðrir starfsmenn félagsins, auk ytri ráðgjafa, sem sáu algjörlega um þetta verkefni.

    Það var því hvorki vilji, tilefni eða tækifæri til að beita einn né neinn þrýstingi af okkar hálfu vegna fjármögnunar framkvæmdanna á Landsímareitnum. Öllum ásökunum um slíkt er algerlega hafnað.

    Að öllu þessu sögðu viljum við nú góðfúslega beina því til Ragnars Þórs að hann dragi fyrrnefndar fullyrðingar sínar til baka og biðji um leið alla hlutaðeigandi afsökunar á þeim ella er óhjákvæmilegt að þau sem hafa orðið fyrir órökstuddum dylgjum hans íhugi réttarstöðu sína.

    Það getur einfaldlega ekki annað verið að hann geri það því það er skýrt brot á landslögum að ásaka saklaust fólk um svo alvarlega háttsemi sem hann hefur nú gert.

    Öll þurfum við að þola gagnrýni. Ekki síst stórfyrirtæki, stórir fjármagnseigendur eins og lífeyrissjóðir, samtök sem tilnefna stjórnarmenn lífeyrissjóða, sem og stjórnendur slíkra samtaka. Þegar þú hins vegar brigslar fólki um óheiðarleika og alvarleg lögbrot, án þess að hafa nokkuð fyrir þér, þá ertu komin út fyrir öll mörk. Ekki síst ef þú ert aðili með greiðan aðgang að fjölmiðlum og að fjölda fólks sem treystir þér og leggur trúnað á orð þín.

    Það er sorgleg staðreynd og um leið umhugsunarefni fyrir alla sem styðja opna og lýðræðislega umræðu í samfélaginu að Ragnar Þór gerði enga tilraun til að afla sér upplýsinga um málið hjá okkur, eða nokkrum sem því tengist, áður en hann fór fram með þessar alvarlegu ásakanir á opinberum vettvangi. Ásakanir sem nú hefur verið upplýst að eru fullkomlega og algjörlega ósannar.

    Virðingarfyllst,

    Halldór Benjamín Þorbergsson, hagfræðingur og framkvæmdastjóri SA
    Davíð Þorláksson, lögfræðingur og forstöðumaður samkeppnishæfnisviðs SA