Kvartað undan íþyngjandi reglubyrði
Um 40% fyrirtækja kvarta undan opinberri reglubyrði og segja hana íþyngjandi í sínum rekstri, samkvæmt niðurstöðum könnunar sem Samtök atvinnulífsins gerðu í janúar sl. Einkum eru það fyrirtæki í ferðaþjónustu, útgerð og fiskvinnslu sem kvarta sáran. Í könnuninni voru forsvarsmenn fyrirtækja jafnframt beðnir að nefna dæmi um það sem þeir upplifa sem íþyngjandi reglubyrði, sem mjög margir þeirra gerðu.
"Eftirlitsiðnaðurinn"
Það sem flest fyrirtæki kvarta undan er það sem í daglegu tali
kallast "eftirlitsiðnaðurinn", þ.e. ýmis konar opinbert eftirlit
með rekstri, skýrslur sem fylla þarf út vegna þess, tíminn sem fer
í það, kostnaður því samfara o.s.frv. Oft á tíðum flókin leið við
öflun starfsleyfa er mjög mörgum fyrirtækjum ofarlega í huga, en
þar er að hluta til aftur á ferðinni svokallaður eftirlitsiðnaður,
þ.e. önnur mæling á umfangi hans.
Innheimtuþjónusta fyrir ríkisvaldið
Innheimtuþjónusta fyrirtækja fyrir ríkisvaldið er annað mjög
algengt umkvörtunarefni, sem snýr m.a. að umsýslukostnaði við
útreikning virðisaukaskatts og að ýmsum opinberum gjöldum sem
fyrirtæki eru látin innheimta fyrir ríkissjóð og skattayfirvöld.
Einstakar stofnanir eru einnig nefndar til sögunnar og kvartað
undan reglusetningu þeim tengdri og kemur Fiskistofa þar oftast við
sögu. Almennt kvarta útgerðarfyrirtæki mikið undan sífelldum
breytingum á reglum sem varða þeira rekstur.
Flókin leið erlends starfsfólks
Loks er algengt að fyrirtæki kvarti undan flóknu ferli við að fá
til starfa fólk frá löndum utan Evrópska efnahagssvæðisins og við
endurnýjun starfsleyfa þeirra, undan umsýslu vegna
viðbótarlífeyrissparnaðar, þröngum reglum samkeppnislaga og
fleiru.
Greiðslur fyrir lítið?
Í könnun SA var líka talsvert kvartað undan því að
heilbrigðisnefndir sveitarfélaganna leggðu mismikla vinnu í
lögboðið eftirlit hjá fyrirtækjum innan sömu starfsgreinar gegn
sama gjaldi. Hugtakið "sjálftaka" kom oftar en einu sinni fram í
því sambandi, sem og hugtakið "mafíuskattur", sem best sé að greiða
þótt lítil eða engin þjónusta virðist fylgja. Eitt fyrirtæki
svaraði þannig:
Við þurfum að borga eftirlitsgjöld sem engu skila á móti. Greiðum til að mynda eftirlitsgjald vegna mengandi atvinnustarfsemi en á móti kemur ekkert eftirlit, engin þjónusta, ekki neitt.
Samtökum atvinnulífsins er kunnugt um fjölda dæma þess að fyrirtæki greiði verulegar fjárhæðir vegna eftirlits sem ýmist er lítið eða ekkert í raun. Fyrirtæki geta verið mjög treg til að gera athugasemdir við slíka hluti enda getur hlotist af því mikið tjón ef fréttist að fyrirtæki eigi í útistöðum við heilbrigðiseftirlit, ekki síst þegar um er að ræða fyrirtæki í matvælaframleiðslu. Þetta geta hins vegar ekki talist viðunandi vinnubrögð.
Skýrsla fyrir aðalfund SA 29. apríl
Nánar er fjallað um niðurstöður könnunarinnar í skýrslunni
Bætum lífskjörin!, sem kynnt verður á aðalfundi Samtaka
atvinnulífsins þriðjudaginn 29. apríl nk. Í skýrslunni er fjallað
um leiðir til lífskjarabóta með kerfisumbótum. Reglubyrði og
opinber eftirlitsstarfsemi eru þar til nánari umfjöllunar, sem og
vinnumarkaðsmál, matvælaverð, heilbrigðiskerfið o.fl.
Könnunin var gerð í janúar 2003 og var hún send til 1350
fyrirtækja. Svör bárust frá um 650 þeirra, eða um 48%.
