Hagvöxtur drifinn af einkaneyslu
Kröftugur hagvöxtur á 1. ársfjórðungi 2012 er ánægjulegur, en landsframleiðsla (VLF) jókst um 4,5% að raunvirði frá sama fjórðungi 2011. Það telst einnig til ánægjulegra tíðinda að fjárfestingar í heild jukust um rúm 9% á þessu 12 mánaða tímabili og fjárfestingar atvinnuveganna um 13%. Fjárfestingar í heild námu 12,5% af VLF og fjárfestingar atvinnuveganna 8,7% og hækkuðu bæði hlutföllin um tæpt 1%.
Að baki hagvextinum stendur hins vegar aukin einkaneysla að
mestu leyti. Einkaneyslan jókst um 4,2% sl. 12 mánuði og skýrir,
ásamt 1% aukningu samneyslu, tæpa tvo þriðju hluta hagvaxtarins á
þessu tímabili. Auknar fjárfestingarnar standa að baki rúmum
fjórðungi hagvaxtarins.
Áhyggjuefnin snúa sem fyrr að utanríkisviðskiptunum. Framlag
utanríkisviðskipta til hagvaxtar var neikvætt á ársfjórðungnum og
hefur verið óverulegt á undanförnum misserum. Með öðrum orðum
hefur raunaukning útflutnings og innflutnings haldist í
hendur á sl. 12 mánuðum. Þegar við bætist neikvæð þróun
viðskiptakjara þá fer vöruskiptaafgangur minnkandi en hann nam 23
ma.kr. (8,7% af VLF) á 1. ársfjórðungi 2012 samanborið við 26 ma.
kr. (10,2%) fyrir ári síðan. Tölur um þjónustujöfnuð valda
vonbrigðum í ljósi mikillar aukningar ferðamanna en
þjónustuútflutningur jókst töluvert minna en
þjónustuinnflutningur
Hagvöxturinn er sem fyrr að mestu knúinn af aukningu
einkaneyslu sem eykst nokkurn veginn í takt við kaupmáttarþróun en
kaupmáttur launa skv. launavísitölu jókstu um 4,1% á milli 1.
ársfjórðungs 2011 og 2012. Neikvæð hlið þeirrar gerðar hagvaxtar
sem á sér nú stað á Íslandi birtist í minnkandi vöruskiptaafgangi
(og versnandi viðskiptajöfnuði) sem m.a. veikir undirstöður gengis
krónunnar. Sjálfbær hagvöxtur til lengri tíma krefst annarra
drifkrafta en aukinnar neyslu, þ.e. verulegra aukinna fjárfestinga,
einkum í útflutningsstarfsemi.
